INFO

Stan Lee i Steve Ditko. Oto legendarni twórcy komiksowi, którym zawdzięczamy istnienie postaci Spider-Mana. Oto para najwybitniejszych w tej branży artystów, których talent i kreatywność rozsławiły wydawnictwo komiksów Marvel Comics na cały świat. Oto autorzy pierwszych przygód Spider-Mana na łamach serii, w której jest on tytułowym bohaterem. Na tej stronie można zapoznać się z kulisami pracy tego wspaniałego duetu nad komiksami z cyklu Amazing Spider-Man.

BIOGRAFIE TWÓRCÓW

STAN LEE
Stan Lee urodził się 28 grudnia 1922 roku w Nowym Yorku jako Stanley Martin Lieber. Jego rodzice (Celia Solomon i Jack Lieber) byli żydowskimi imigrantami z Rumunii. Gdy miał 9 lat, urodził się jego brat Larry Lieber. Niedługo później jego rodzina przeniosła się z Manhattanu na Bronx. Tam uczęszczał do liceum DeWitt Clinton, które ukończył w 1939 roku. W latach szkolnych zaczął już marzyć o karierze pisarskiej. Początkowo wykonywał drobne zlecenia – pisał nekrologi dla agencji prasowych i zachęcał do wykupienia prenumeraty gazety „New York Herald Tribune”. Jako nastolatek Lee za wstawiennictwem wujka Robbiego Solomona rozpoczął pracę kopisty dla wydawcy Martina Goodmana z Timely Comics. Jego pierwszy tekst pojawił się w komiksie „Kapitan Ameryka” z 1941 roku pod pseudonimem „Stan Lee”, którego po latach zaczął używać jako swego prawnego nazwiska… czytaj dalej.

STEVE DITKO
Steve Ditko urodził się 2 listopada 1927 roku w Johnstown w stanie Pennsylvania jako Stephen J. Ditko. Jego rodzice (Stephen i Anna Ditko) byli Amerykanami słowackiego pochodzenia i oprócz niego mieli jeszcze troje dzieci, Anna Marie, Betty i Patricka. Ditko przejął po ojcu zamiłowanie do komiksów, a o karierze w branży komiksowej zaczął myśleć, czytając przygody Batmana i Spirita. Po ukończeniu szkoły średniej w 1945 roku Ditko zaciągnął się do armii USA i odbył służbę w okupowanych Niemczech, rysując komiksy dla wojskowej gazetki. W 1950 roku zaczął studiować w szkole Cartoonists and Illustrators w Nowym Yorku pod kierunkiem swojego idola, Jerry’ego Robinsona. W 1953 roku zajął się profesjonalnym rysowaniem komiksowych historii. . Jego pierwsze rysunki ukazały się na stronach komiksów publikowanych przez Key Publications… czytaj dalej.

ERA LEE-DITKO

Wydanie odrębnej serii o Spider-Manie było wynikiem wysokiej sprzedaży komiksu Amazing Fantasy #15, w którym to Lee i Ditko przedstawili czytelnikom postać Spider-Mana. Tak narodził się tytuł Amazing Spider-Man. Od marca 1963 do lipca 1966 Stan Lee i Steve Ditko wspólnie opracowali jej 38 numerów oraz 2 rocznicowe wydania specjalne (tzw. annuals). Od 4 numeru seria pod ich kierownictwem zmieniła częstotliwość z dwumiesięcznika na miesięcznik. Od 25 numeru Ditko zaczął być wymieniany jako twórca fabuły kolejnych historii.

Lee i Ditko opisali przygody Petera Parkera/Spider-Mana w szkole średniej (Midtown High School), jak również w pierwszych tygodniach jego studiów na uczelni (Empire State University). Udokumentowali, jak wyglądała jego pierwsza poważna praca zarobkowa (kariera niezależnego fotografa) w redakcji „Daily Bugle” i jak przebiegały jego kontakty z „trudnym” pracodawcą, jakim był magnat prasowy Jonah Jameson. Przedstawili też jego pierwsze relacje z kobietami – platoniczny związek z koleżanką ze szkoły, Liz Allan, i bardziej zażyły kontakt z Betty Brant, sekretarką z tego samego miejsca pracy. Wprowadzili również wątek młodzieńczej rywalizacji Petera Parkera z nielubianym kolegą z liceum, Flashem Thompsonem. Razem naszkicowali wstępny etap znajomości głównego bohatera ze studentami, Gwen Stacy i Harrym Osbornem.

Za wzorcowy przykład ich współpracy uchodzi początkowa scena z 33 numeru serii, która po dzień dzisiejszy wywołuje zachwyt krytyków i dowodzi, jak silnym medium oddziałującym na emocje czytelnika potrafi być komiks. Kiedy panowała ich era prowadzona przez nich seria cieszyła się największą popularnością i notowała najwyższą sprzedaż spośród wszystkich tytułów z katalogu wydawnictwa.

Steve Ditko odszedł ze stanowiska rysownika po 38 numerze serii, jak również porzucił pracę w nowojorskim wydawnictwie (1966). Prawdziwy powód tej rezygnacji nadal nie jest do końca znany. Pierwsze oznaki, wskazujące na gorszą współpracę obu autorów, można zauważyć w 30 numerze serii. Zdaniem Johna Romity (następcy Ditko w rysowaniu przygód Spider-Mana) w rozpadzie tego duetu nie tyle znaczenie miały pieniądze, które najczęściej są powodem niezgody wśród współpracowników, co zasadnicze różnice ideologiczne i brak szansy na wypracowanie choćby minimalnego kompromisu w sprawie fabuły kolejnych komiksów.

Po odejściu współpracownika Stan Lee pozostał regularnym scenarzystą serii przez następne 62 numery. W sumie nieprzerwanie pisał jej scenariusz przez 100 numerów (1971). 101 zeszyt był pierwszym komiksem, do którego ręki ani w scenariuszu ani w rysunkach nie przyłożył żaden oryginalny twórca postaci Spider-Mana. Natomiast funkcję redaktora Stan Lee pełnił aż do 111 numeru serii, po czym przejął rolę wydawcy wszystkich komiksów spod szyldu Marvel Comics (1972).

INNI ZASŁUŻENI

Scenariusz i rysunki to umysł i serce każdego komiksu, w którego produkcję zaangażowani są jednak jeszcze inni twórcy. Mniej więcej taki sam podział obowiązków istniał w epoce Stana Lee i Steve’a Ditko. W przygotowaniu niektórych okładek pomagał sławny Jack Kirby, który w niektórych kręgach uważany jest za „trzeciego ojca” postaci Spider-Mana. W 8 numerze był nawet autorem rysunków do drugiej, krótszej opowieści. W tym samym okresie za liternictwo serii odpowiadali z kolei Johnny Dee, John Duffy, Art Simek i Sam Rosen. Choć Ditko, jako artysta opiekujący się stroną graficzną serii od „A” do „Z”, jest wymieniany jako kolorysta, to należy pamiętać, że w tamtych czasach kolorowaniem zajmowało się wielu artystów-widm, których nazwisk nie podawano w stopce redakcyjnej. Wszystkim tym zaangażowanym i pełnym pasji twórcom należą się ogromne podziękowania za powołanie do życia jednego z najwspanialszych tytułów na rynku amerykańskich komiksów.

KRONIKA DOKONAŃ (1963-1966)

THE AMAZING SPIDER-MAN

#1 Debiut Jonaha Jamesona i Chameleona. Pierwsze spotkanie Spider-Mana z Fantastic Four.

#2 Debiut Vulture’a i Tinkerera. Peter Parker zaczyna pracę dla „Daily Bugle”.

#3 Debiut Doctora Octopusa.

#4 Debiut Betty Brant i Sandmana.

#5 Pierwsze spotkanie Spider-Mana i Doctora Dooma.

#6 Debiut Lizarda.

#7 Powrót Vulture’a.

#8 Debiut Living Braina.

#9 Debiut Electro.

#10 Debiut Enforcers i Big Mana.

#11 Powrót Doctora Octopusa.

#12 Pierwsza publiczna demaskacja Spider-Mana.

#13 Debiut Mysterio.

#14 Debiut Green Goblina. Powrót Enforcers.

#15 Debiut Kravena. Powrót Chameleona

#16 Debiut Circus of Crime. Pierwszy team-up Spider-Mana i Daredevila.

#17 Powrót Green Goblina.

#18 Debiut Neda Leedsa i Anny Watson. Pierwszy poważny kryzys duchowy Spider-Mana.

#19 Powrót Spider-Mana do kariery superbohatera.

#20 Debiut Scorpiona.

#21 Pierwsze spotkanie Spider-Mana i Beetle’a.

#22 Debiut Masters of Menace. Pierwsze spotkanie Spider-Mana z super-łotrzycą.

#23 Debiut Normana Osborna (niepełny).

#24 Powrót Mysterio w nowym wcieleniu.

#25 Debiut Mary Jane Watson (niepełny), Spencera Smythe’a i robota z serii Spider-Slayers.

#26 Początek dylogii o Crime-Masterze. Debiut Crime-Mastera i Patcha.

#27 Zakończenie dylogii o Crime-Masterze.

#28 Debiut Molten Mana. Koniec edukacji Petera Parkera w szkole średniej.

#29 Powrót Scorpiona.

#30 Debiut Cat Burglara.

#31 Początek trylogii o Master Plannerze. Debiut Gwen Stacy i Harry’ego Osborna. Początek studiów.

#32 Druga część trylogii o Master Plannerze.

#33 Zakończenie trylogii o Master Plannerze.

#34 Powrót Kravena Łowcy.

#35 Powrót Molten Mana.

#36 Debiut Lootera.

#37 Debiut Normana Osborna (pełny) i Mendela Stromma.

#38 Ostatni numer serii w wykonaniu Steve’a Ditko.

THE AMAZING SPIDER-MAN ANNUAL

#1 Debiut Sinister Six. Pierwszy zanik supermocy u Spider-Mana.

#2 Debiut Xandu. Pierwszy team-up Spider-Mana i Doctora Strange’a.